راههاي‌ جستجو در اينترنت

 

شبكه‌ وب‌ يا WWW مهمترين‌ بخش‌ اينترنت‌ است‌ كه‌ روز به‌ روز با افزوده‌ شدن‌ انواع‌سايتهاي‌ علمي‌، دانشگاهي‌، پژوهشي‌، خبري‌، اقتصادي‌، توريستي‌ به‌ آن‌ بر اهميت‌ آن‌ افزوده‌مي‌شود. به‌ عبارت‌ ديگر، براي‌ هر نوع‌ نياز اطلاعاتي‌، منابع‌ بسيار زيادي‌ در وب‌ وجود دارد.مهم‌آنست‌ كه‌ بتوان‌ منابع‌ دلخواه‌ و مربوط‌ را در ميان‌ هزاران‌ سايت‌ مشابه‌ پيدا كرد.

 

براي‌ جستجو سايتها در وب‌ دو راه‌ ساده‌ وجود دارد:

 

1) چنانچه‌ نشاني‌ سايت‌ مورد نظر را در اختيار داريد، آن‌ را در خانه‌ نشاني‌ها كه‌ در نوار بالاي‌صفحه‌ و يا Location   URL, و يا GO مشخص‌ شده‌ تايپ‌ كنيد. مثلاً نشاني‌ سايت‌ دانشگاه‌ كمبريج ‌ http://www.cam.ac.uk و يا دانشگاه‌ اميركبير     http://www.aku.ac.ir   بايد در خانه‌نشانيها وارد شود. براي‌ تسريع‌ در كار، مي‌توانيد از وارد كردن‌ بخش‌ اول‌ نشاني‌ يعني‌ http:www صرف‌ نظر كنيد زيرا اين‌ بخش‌ توسط‌ خود نرم‌افزار وب‌ در نظر گرفته‌ مي‌شود. پس‌ از وارد كردن‌نشاني‌ كليد Enter را بزنيد. ارتباط‌ مستقيم‌ با سايت‌ برقرار مي‌شود و صفحه‌ اول‌ سايت‌ روي‌ صفحه‌رايانه‌ ظاهر مي‌شود.

 

2) چنانچه‌ نشاني‌ سايت‌ مشخصي‌ را در اختيار نداريد، مي‌توانيد از طريق‌ يكي‌ از نرم‌افزارهاي‌جستجو كه‌ اصطلاحاً به‌ آنها موتور جستجوEngine Search گفته‌ مي‌شود دست‌ به‌ كاوش‌بزنيد. برخي‌ از اين‌ سايتها از طريق‌ سايت‌ كتابخانه‌ مركزي‌ در بخش‌Favorite link  قابل‌ دسترسي‌است‌. هر يك‌ از موتورهاي‌ جستجو ويژگيهاي‌ خاص‌ خود را دارد. اما برخي‌ از آنها بهتر كار مي‌كنند.براي‌ مثال‌، ياهو http://www.yahoo.com ، يا گوگل‌ http://www.google.Com  و يا  اكسايت http://www.Excite.Com  از موتورهاي‌ فعالتر هستند و زياد مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرند.

در هر يك‌ از موتورهاي‌ جستجو امكاناتي‌ براي‌ جستجو وجود دارد. براي‌ انجام‌ جستجوهاي‌ساده‌، معمولاً خانه‌اي‌ وجود دارد كه‌ موضوع‌ مورد نياز را مي‌توان‌ در آن‌ تايپ‌ كرد.

سپس‌ كليد جستجو (كليد Enter) را بزنيد. موتور جستجو فعال‌ شده‌ و پس‌ از يافتن‌ نشاني‌سايتهايي‌ كه‌ اطلاعاتي‌ درباره‌ موضوع‌ مورد نظر دارند، نشاني‌ آنها را به‌ ترتيب‌ ميزان‌ مرتبط‌ بودن‌آنها با عبارت‌ جستجو، روي‌ صفحه‌ ظاهر مي‌كند.

اكنون‌ مي‌توانيد با مرور اطلاعات‌ مختصري‌ كه‌ همراه‌ با نشاني‌ سايت‌ ارائه‌ شده‌ است‌، سايتهاي‌مرتبط‌ را شناسايي‌ كنيد و با اشاره‌ ماوس‌ روي‌ آنها، خود سايت‌ مربوطه‌ را كه‌ اطلاعات‌ مورد نظر رادربردارد احضار نماييد. چنانچه‌ سرعت‌ خطوط‌ ارتباطي‌ مناسب‌ باشد، سايت‌ به‌ سرعت‌ روي‌ صفحه‌مي‌آيد.

 

 چند نكته‌ ديگر

 جستجوي‌ پيشرفته‌ يا دقيقتر:

در بيشتر موتورهاي‌ جستجو، امكاناتي‌ براي‌ جستجوي‌ دقيقتر وجود دارد كه‌ بايد از آنهااستفاده‌ كرد. آنها با واژه‌هايي‌ مثل‌Advanced Search يا علائمي‌ ديگر مشخص‌ شده‌اند. بطورمثال‌، در موتور گوگل‌، با گذاشتن‌ نشانه‌ گيومه‌ (" ") در قبل‌ و بعد از موضوع‌ جستجو، سايتهايي‌بازيابي‌ مي‌شود كه‌ موضوع‌ را به‌ همان‌ صورت‌ تايپ‌ شده‌ (و بدون‌ فاصله‌) دربردارد.

استفاده‌ از راههاي‌ پيشرفته‌ جستجو به‌ اين‌ دليل‌ است‌ كه‌ نتايج‌ بدست‌ آمده‌ در جستجوهاي‌ساده‌ معمولاً بسيار زياد و تا اندازه‌اي‌ غيرمرتبط‌ با موضوع‌ مورد نياز است‌. از اين‌ رو، لازم‌ است‌جستجو را خاص‌تر و محدودتر كرد. يكي‌ ديگر از امكانات‌ جستجوي‌ دقيقتر استفاده‌ از عملگرهاي‌ بولي‌Near, Not, Or, And است‌.

به‌ عنوان‌ مثال‌: كشاورزي‌ "و" كاناداCanada and Agriculture

 

 نشاني‌ چند سايت‌ راهنما:

برخي‌ سايتها به‌ منزله‌ راهنمايي‌ براي‌ دسترسي‌ به‌ سايتهاي‌ ديگر هستند. برخي‌ از آنها به‌شرح‌ ذيل‌ مي‌باشد:

1 راهنماي‌ كتابخانه‌هاي‌ جهان                                 

 http://sunsite.berkeley.edu/libweb

2 راهنماي‌ كتابخانه‌هاي‌ دانشگاهي                                    

http://www.lights.com/c.html

3 راهنماي‌ كتابخانه‌ها بر اساس‌ كشورها

       http:/www.lights.com/webcats/geographic.html

4 راهنماي‌ انجمنهاي‌ علمي‌ و حرفه‌اي    

 http://www.uwaterloo.ca/Society/webpages.html

 

آشنايي‌ با موتور جستجوي‌ ياهو Yahoo

با دو شيوه‌ جستجو در وب‌ شامل موارد زير آشنا شديد:

از طريق‌ وارد كردن‌ نشاني‌ اينترنتي‌ سايت‌مورد نظر

از طريق‌ موتورهاي‌ جستجو)

موتور جستجوي‌ گوگل‌(Google) به‌ اختصار توضيح‌ داده‌ شد. اكنون‌ به‌ معرفي‌ موتور جستجوي‌ ياهو كه‌ يكي‌ از قويترين‌ ابزارهاي‌ جستجوي‌ وب‌ است‌ آشنا مي‌شويد.

بطور معمول‌، هر بار كه‌ مرورگر نتسكيپ‌ (Netscape) را براي‌ استفاده‌ از وب‌ روي‌ صفحه‌ رايانه‌ مي‌آوريد، موتور جستجوي‌ ياهو نيز احضار مي‌شود. اگر به‌ جاي‌ ياهو، موتور ديگري‌ (مثلاًSnap) ظاهر شد، مي‌توانيد با درج‌ نشاني‌ ياهو در خانه‌ URL ياLocation در نوار بالاي‌ صفحه‌، ياهو را فراخواني‌ کنید.

نشاني‌ ياهو عبارت‌ است‌ ا زhttp://www.yahoo.com/ 

صفحه‌ جستجوي‌ ياهو داراي‌ بخشهاي‌ مختلفي‌ چون‌ اخبار، تازه‌هاي‌ تجارت‌، اخبار آب‌ و هوا، ورزش‌ و مانند آنها است‌، اما آنچه‌ كه‌ براي‌ شما اهميت‌ دارد، وجود يك‌ خانه‌ براي‌ درج‌عبارت‌ و موضوع‌ جستجو است‌. آنچه‌ را كه‌ ميل‌ داريد جستجو كنيد، در خانه‌ خالي‌ تايپ‌ كنيد و سپس‌ Search را انتخاب‌ كنيد. پس‌ از چند ثانيه‌، فهرستي‌ از سايتهاي‌ احتمالي‌ كه‌ مي‌تواند مفيدباشد همراه‌ با شرح‌ مختصري‌ از آنها روي‌ صفحه‌ ظاهر مي‌شود. با انتخاب‌ هر يك‌ از سايتهاي‌مناسب‌، سايت‌ (از طريق‌ ارتباط‌ مستقيم‌ با رايانه‌ مربوط‌ در هر كجاي‌ جهان‌ كه‌ باشد) روي‌ صفحه‌فراخواني‌ مي‌شود.

حالت‌ فوق شيوه‌ جستجوي‌ ساده‌ است‌. اما ياهو راه‌ پيشرفته‌تر و دقيق‌تري‌ را نيز براي‌جستجو ارائه‌ مي‌دهد. براي‌ اين‌ منظور، در صفحه‌ اصلي‌ و اوليه‌ ياهو، گزينه‌ advancedsearch را انتخاب‌ كنيد. در اين‌ حالت‌، صفحه‌ ديگري‌ كه‌ انواع‌ شيوه‌هاي‌ جستجو را دربردارد ظاهر مي‌شود (شكل‌ 2).

هر يك‌ از اين‌ شيوه‌ها به‌ شما در دقيق‌تر كردن‌ جستجو و محدود كردن‌ دامنه‌ آن‌ كمك ‌مي‌كند.

نكته‌ جالب‌ ديگر در مورد ياهو آنكه‌، مي‌توانيد جستجو را بر اساس‌ 14 رده‌ موضوعي‌موجود در ياهو (Yahoo Categories) انجام‌ داده‌ و يا سايتها را بدون‌ توجه‌ به‌ حوزه‌ موضوعي‌آنها بازيابي‌ كنيد   (Websites). حتي‌ مي‌توانيد جستجو را به‌ گروههاي‌ خبري‌ و كاوش‌ در آرشيو آنها از طريق متفاوت محدود كنيد  (usenet). باز هم‌ از مزيتهاي‌ ياهو آنست‌ كه‌ نتايج‌ جستجو را به‌ صورت‌ سلسله ‌مراتب‌ موضوعي‌ نشان‌ مي‌دهد و جستجوگر مي‌تواند ارتباط‌ موضوع‌ مورد نظر خود را با رده‌هاي ‌موضوعي‌ بالاتر مشاهده‌ كند.

 

كدام‌ نوع‌ موتور جستجو براي‌ شما مناسبتر است‌؟

براي‌ جستجوي‌ وب‌، تعداد زيادي‌ موتور جستجو وجود دارد. اين‌ موتورها از برخي‌جنبه‌ها با هم‌ تفاوت‌ دارند، تا بدان‌ حد كه‌ نتيجه‌ جستجوي‌ يك‌ موضوع‌ واحد در آنها بسيارمتفاوت‌ است‌. قبل‌ از فراخواني‌ هر موتور جستجو و استفاده‌ از آن‌، لازم‌ است‌ اطلاع‌ داشته‌ باشيدكه‌ آيا آن‌ موتور مناسب‌ جستجوي‌ موضوع‌ مورد نظر شما هست‌ يا نه‌؟

 

انواع‌ موتورهاي‌ جستجو:

موتورهاي‌ جستجو را مي‌توان‌ از جنبه‌هاي‌ مختلف‌ تقسيم‌بندي‌ كرد. در اينجا، موتورها رابر اساس‌ شيوه‌ جستجو دسته‌بندي‌ مي‌كنيم‌.

موتورهاي‌ راهنما (براي‌ جستجو در موضوعهايي‌ كه‌ از قبل‌ در گروههاي‌ مشخص‌دسته‌بندي‌ شده‌اند):

 در اين‌ موتورها، جستجو را مي‌توان‌ به‌ صورت‌ سلسله‌ مراتبي‌ انجام‌ داد،يعني‌ از موضوع‌ كلي‌، مثل‌ Art شروع‌ كرده‌ و مرحله‌ به‌ مرحله‌ به‌ موضوع‌ تخصصي‌ مورد نظر مثل ‌Modern Oil Painting رسيد. مزيت‌ عمده‌ اين‌ نوع‌ موتورها بازيابي‌ دقيق‌ موضوع‌ مورد نيازمي‌باشد. محدوديت‌ عمده‌ آنها نيز چند مرحله‌اي‌ بودن‌ و وقت‌گير بودن‌ آنها است‌.

 

اين‌ موتورها عبارتند از:

 

www.yahoo.com

www.intbc.com/sleuth/sleath.html

http://www.ipl.umich.edu

www.galaxy.eithet.net/galaxy.html

www.w3.org

www.looksmart.com

www.ebig.com

 

2) موتورهاي‌ جستجوي‌ كليدواژه‌اي‌ (براي‌ جستجوي‌ عمومي‌ يك‌ موضوع‌ خاص‌):

با تايپ‌ واژه‌ يا عبارت‌ مربوط‌ به‌ موضوع‌ مورد نظر خود در يكي‌ از اين‌ موتورها، همه‌ سايتهاو صفحاتي‌ كه‌ آن‌ موضوع‌ را در بردارند بازيابي‌ مي‌شود. مزيت‌ عمده‌ اين‌ موتورها سرعت‌ دربازيابي‌ و محدوديت‌ عمده‌ آن‌، بازيابي‌ تعداد زيادي‌ منابع‌ بعضاً كم‌ربط‌ يا نامربوط‌ است‌. برخي‌ ازموتورهاي‌ جستجوي‌ كليدواژه‌اي‌ مهم‌ عبارتند از:

www.google.com

www.altavista.com

www.go.com

www.lycos.com

www.hotbot.com

www.onekey.com

www.snap.com

 

3) موتورهاي‌ جستجوي‌ مادر يا ابر موتورها (multi engines يا meta search):

اين‌ موتورها در واقع‌ تركيبي‌ از چند موتور هستند كه‌ بطور همزمان‌ به‌ جستجو درباره‌ يك‌موضوع‌ مي‌پردازند. بنابراين‌، جامعيت‌ زيادي‌ در بازيابي‌ اطلاعات‌ دارند:

www.metacrawler.com

www.search.com

www.dogpile.com

4) موتورهاي‌ جستجوي‌ نشاني‌ پست‌ الكترونيكي‌ اشخاص‌:

اين‌ موتورها قادرند نشاني‌ پست‌ الكترونيكي‌ اشخاص‌ را، در صورتيكه‌ حداقل‌ اطلاعات‌ ازآن‌ اشخاص‌ در دسترس‌ باشد، (مثل‌ نام‌ خانوادگي‌ و يا محل‌ كار)، بازيابي‌ كنند.

www.bigfoot.com

www.whowhere.lycos.com

www.whitepages.com

www.iaf.met

 

5) موتورهاي‌ جستجوي‌ گروههاي‌ بحث‌ الكترونيكي‌:

برخي‌ از موتورها اختصاصاً گروههاي‌ بحث‌ الكترونيكي‌ در اينترنت‌ را بازيابي‌ مي‌كنند.

www.liszt.com

www.tile.net/tile/listserv

 

6) موتورهاي‌ جستجوي‌ منابع‌ تصويري‌ - صوتي‌:

اين‌ موتورها اختصاصاً فايلها و منابع‌ صوتي‌-تصويري‌ و چند رسانه‌اي‌  را بازيابي‌ مي‌كنند:

www.uswest.gifwizard.com/pgw

www.isurf.interpix.com

 

7) موتورهاي‌ جستجوي‌ نرم‌افزارهاي‌ قابل‌ انتقال‌:

 كار اين‌ موتورها، جستجوي‌ سايتهايي‌ است‌ كه‌ نرم‌افزارهاي‌ رايگان‌ را در اختيار مي‌گذارند:

www.download.com

www.Shareware.com

www.jumbo.com

 

انواع‌ ديگري‌ از موتورهاي‌ جستجو وجود دارد كه‌ به‌ دليل‌ كاربردهاي‌ اختصاصي‌ از نام‌بردن‌ آنها صرف‌ نظر مي‌شود.

براي‌ اطلاع‌ بيشتر در مورد تفاوت‌ موتورهاي‌ جستجو و شيوه‌هاي‌ كاوش‌ در اينترنت‌، به‌سايت‌ زير به‌ مراجعه‌ كنيد

http://204.17.98.73/midlib/tutor.html

همچنين‌ مقاله‌ زير، تحليلي‌ جامعي‌ از انواع‌ موتورهاي‌ جستجو است‌:

علي‌اصغر شيري‌ "آشنايي‌ با موتورهاي‌ كاوش‌: بررسي‌ امكانات‌ و شيوه‌هاي‌ جستجو وبازيابي‌ اطلاعات‌ در اينترنت‌" در: اينترنت‌: جنبه‌هاي‌ نظري‌ و كاربردي‌ آن‌/زيرنظر و با ويراستاري‌علمي‌ رحت‌الله فتاحي‌.- تهران‌: نشر كتابدار، 1378: ص‌ 201-228.

 

به‌ طور معمول‌، اكثر موتورهاي‌ جستجو دو شيوه‌ را براي‌ جستجوي‌ اطلاعات‌ در اختيار قرار مي‌دهند:

1) ابتدا صفحه‌ "جستجوي‌ ساده‌" در اختيار شماست‌ كه‌ مي‌توانيد با تايپ‌ كلمه‌ يا عبارت ‌مورد جستجوي‌ خود و زدن‌ دكمه‌ Enter يا اشاره‌ موشواره‌ روي‌ گزينه‌ Search، نتايج‌ مورد نظر را بعد از چند لحظه‌ ملاحظه‌ نمايند. اين‌ شيوه‌ اغلب‌ با بازيافت‌ بيش‌ از اندازه‌ و يا كم‌ربط‌ و بي‌ربط ‌روبرو مي‌شود و شما بسادگي‌ به‌ منابع‌ مورد نظر خود نمي‌رسيد. اغلب‌ مشكلات‌ كاربران‌ اينترنت ‌هم‌ ناشي‌ از استفاده‌ از اين‌ شيوه‌ جستجو است‌.

2) شيوه‌ دوم‌ "جستجوي‌ پيشرفته‌"، كه‌ به‌ طور معمول‌، توسط‌ افرادي‌ كه‌ تجربه‌ كار بيشتر باموتورهاي‌ جستجو را دارند بكار مي‌رود. اغلب‌ موتورهاي‌ جستجو، اين‌ امكان‌ را با انتخاب‌گزينه‌هايي‌ به‌ نام‌ Advanced Search يا Power Search در روي‌ صفحه‌ جستجو ارائه‌مي‌دهند.

                                     جستجوي‌ پيشرفته‌ در ياهو

1. محل‌ تايپ‌ واژه‌ يا عبارت‌ جستجو

2. محدود كردن‌ دامنه‌ جستجو به‌ كل‌ فايل‌ ياهو و يا به‌ گروههاي‌ خبري‌ (Usenet)

3. پيش‌فرض‌ هوشمند

4. جستجوي‌ دقيق‌ يك‌ عبارت‌ به‌ همان‌ شكل‌ كه‌ مورد نظر است‌،  مثل‌ Psychology of exceptional children. از اين‌ گزينه‌ براي‌ جلوگيري‌ از بازيابي‌ اطلاعات‌ نامربوطي‌ كه‌ از تركيب اتفاقي‌ واژه‌ها حاصل‌ مي‌شود (مثل‌ children psychology ياExceptional psychology) استفاده‌ مي‌گردد.

5. تركيب‌ دو واژه‌ براي‌ محدود كردن‌ موضوع‌ (مثل‌ child Nutrition كه‌ در واقع‌ "كودك‌" و"تغذيه‌" را در صفحات‌ اينترنتي‌ جستجو مي‌كند). اين‌ گزينه‌ با استفاده‌ از منطق‌ رياضي‌ "و"    ANDمنابعي‌ را كه‌ هر دو واژه‌ مورد نظر در آنها وجود دارد،  بازيابي‌ مي‌كند.

6. از اين‌ گزينه‌ براي‌ باز كردن‌ يا افزايش‌ دامنه‌ جستجو در مورد  موضوعهايي‌ كه‌ با واژه‌هاي ‌مترادف و يا هم‌خانواده‌ به‌ كار مي‌رود (مثل‌ Iran يا Persia؛ Management ياAdministration) استفاده‌ مي‌شود. به‌ عبارت‌ ديگر، هر گاه‌ مطمئن‌ نيستيد كه‌ موضوع‌ مورد نظرشما بيشتر با چه‌ اصطلاحي‌ در منابع‌ به‌ كار برده‌ شده‌ است‌، از گزينه‌ OR استفاده‌ كنيد (هر دو واژه‌را در محل‌ مربوطه‌ تايپ‌ نماييد).

7. انتخاب‌ اين‌ گزينه‌ باعث‌ مي‌شود كه‌ جستجوي‌ موضوع‌ مورد نظر شما فقط‌ در دسته‌بنديهاي‌ موضوعي‌ ويژه‌ ياهو  (Yahoo Categories)  انجام‌ شود و نتايج‌ محدودتر و در عين‌ حال‌ مرتبط‌تري‌ بازيابي‌ گردد. دسته‌بنديهاي‌ موضوعي‌ ياهو در 14 مقوله‌ در صفحه‌ اول‌ ياهو مشاهده‌ مي‌شود.

8. اين‌ گزينه‌، جستجوي‌ شما را به‌ تمام‌ سايتهاي‌ وب‌ تعميم‌ مي‌دهد. بنابراين‌، تعدادسايتهاي‌ بازيابي‌ شده‌ افزايش‌ خواهد يافت‌ و در نتيجة‌ يافتن‌ سايتهاي‌ مرتبط‌ از ميان‌ سايتهاي ‌كم‌ربط‌ يا بي‌ربط‌ مشكلتر خواهد شد.

9. براي‌ محدود كردن‌ جستجوي‌ خود با توجه‌ به‌ زماني‌ كه‌  سايتها به‌ اينترنت‌ افزوده ‌شده‌اند، مي‌توان‌ از اين‌ گزينه‌ استفاده‌ كرد. براي‌ مثال‌، چنانچه‌ بخواهيد فقط‌ سايتهايي‌ كه‌ طي‌ 3ماه‌ گذشته‌ يا تنها طي‌ يك‌ هفته‌ گذشته‌ روي‌ اينترنت‌ گذاشته‌ شده‌ است‌ بازيابي‌ شود، بايد گزينه‌هاي‌ 1 week يا 3 mounths را انتخاب‌ كنيد.

10. تعداد نتايج‌ بازيابي‌ شده‌ در هر صفحه‌ رايانه‌ را مي‌توان‌ با اين‌ گزينه‌ تنظيم‌ كرد. براي ‌مثال‌، مي‌توان‌ روي‌ هر صفحه‌ رايانه‌ 20 يا 30 مورد و يا حتي‌ 100 مورد را نمايش‌ داد. در حالت‌معمول‌، در هر صفحه‌ 20 مورد نمايش‌ داده‌ مي‌شود.

 

                                       جستجوي‌ پيشرفته‌ در موتور جستجوي‌ Google

1. اين‌ گزينه‌ واژه‌هاي‌ مورد جستجو را با هم‌ در نظر مي‌گيرد و سايتهايي‌ كه‌ آن‌ واژه‌ رادربردارد بازيابي‌ مي‌كند. در واقع‌، مانند ياهو از منطق‌ "و" (AND) براي‌ محدود كردن‌ نتايج‌بازيابي‌ استفاده‌ مي‌كند (مانند Agriculture و Machinary؛ نيز Iran و Architecture وAncient)

2. براي‌ جستجوي‌ موضوعهايي‌ كه‌ با واژه‌هاي‌ مترادف‌ يا هم‌خانواده‌ نوشته‌ مي‌شود، ازاين‌ گزينه‌ استفاده‌ كنيد          (مانندLibrary Science, Librarianship)

3. براي‌ جستجوي‌ موضوعها در قالب‌ يك‌ عبارت‌ دقيق‌ اين‌ گزينه‌ را به‌ كار ببريد                                                                               (مانندNuclear Magnetic Resonance و ياModern English drama)

4. از اين‌ گزينه‌ براي‌ محدود كردن‌ نتايج‌ بازيابي‌ و عدم‌ بازيابي‌ برخي‌ سايتها استفاده‌ كنيد(به‌ عنوان‌ مثال‌، چنانچه‌ بخواهيد سايتهايي‌ درباره‌ Agricultural Machinary و نه‌ Tractorsبيايد، بايد از عملگر Not ميان‌ اين‌ دو موضوع‌ استفاده‌ كنيد.

5. براي‌ مشخص‌ كردن‌ تعداد نتايج‌ بازيابي‌ در روي‌ هر صفحه‌، از اين‌ گزينه‌ استفاده‌ كنيد.در حالت‌ معمول‌، در هر صفحه‌ 10 مورد نمايش‌ داده‌ مي‌شود.

6. اين‌ گزينه‌، محل‌ جستجوي‌ جمله‌ يا موضوع‌ مورد نظر را مشخص‌ مي‌كند. براي‌ مثال‌،مي‌توانيد جستجو را فقط‌ به‌ جستجوي‌ جمله‌ مورد نظر در "عنوان‌" صفحه‌ يا سايت‌ و يا حتي‌ درنشاني‌ URL محدود كنيد.

در حالت‌ معمول‌، جستجو در همه‌ قسمتهاي‌ صفحه‌هاي‌ اينترنتي‌ يا سايتها انجام‌ مي‌شود.

7. با اين‌ گزينه‌، جستجوي‌ خود را مي‌توانيد به‌ يك‌ زبان‌ خاص‌ محدود كنيد و يا همه‌ زبانهارا براي‌ جستجو انتخاب‌ نمائيد. بديهي‌ است‌، محدود كردن‌ جستجو به‌ يك‌ زبان‌ نتايج ‌مشخص‌تري‌ را بازيابي‌ خواهد كرد و وقت‌ كمتري‌ از شما براي‌ بازبيني‌ سايتها گرفته‌ خواهد شد.

8. در موتور گوگل‌ اين‌ امكان‌ فراهم‌ شده‌ است‌ كه‌ جستجوي‌ خود را به‌ يك‌ سايت‌ يامؤسسه‌ خاص‌ محدود كنيد. براي‌ مثال‌، نشاني‌ www.utoronto.ca مربوط‌ به‌ دانشگاه‌ تورنتوكانادا است‌ كه‌ مي‌توانيد در محدوده‌ آن‌ به‌ جستجوي‌ اطلاعات‌ بپردازيد.

9. جستجوي‌ خود را مي‌توانيد به‌ شكلي‌ انجام‌ دهيد كه‌ برخي‌ سايتهاي‌ غير ضروري‌ يا غيراخلاقي‌ بازيابي‌ نشود. براي‌ اين‌ كار، بايد فيلتر مورد نظر خود، يعني‌ Safe Search را انتخاب‌كنيد. در حالت‌ عادي‌، گزينه‌ No Filtering (بدون‌ فيلتر) اجرا مي‌شود.

10. در اين‌ گزينه‌ مي‌توانيد براي‌ جستجوي‌ سايتهاي‌ مشابه‌ با سايتي‌ كه‌ آن‌ را مفيد و مرتبط ‌تشخيص‌ داده‌ايد، استفاده‌ كنيد. موتور گوگل‌ با جستجو در فايل‌ خود، سايتهاي‌ مشابه‌ را بازيابي‌مي‌كند.

11. با استفاده‌ از اين‌ گزينه‌، مي‌توانيد صفحه‌ها يا سايتهايي‌ را كه‌ به‌ سايت‌ مورد استفاده‌شما پيوند (Link) برقرار كرده‌اند و به‌ عبارتي‌ مرتبط‌ با آن‌ هستند، بازيابي‌ كنيد.

 

براي‌ افزايش‌ مهارت‌ خود، تنها با صرف‌ چند دقيقه‌ از وقت‌ خود مي‌توانيد هر يك‌ از راههاي‌ جستجو پيشرفته‌ را تمرين‌ كنيد. شيوه‌ جستجوي‌ پيشرفته‌ در ساير موتورهاي‌ جستجو نيزتقريباً شبيه‌ موارد فوق است‌.

مهارتهاي‌ جستجوي‌ تخصصي‌ در وب‌

بدون‌ ترديد، شبكه‌ وب‌ به‌ صورت‌ يكي‌ از مهمترين‌ منابع‌ براي‌ دسترسي‌ به‌ اطلاعات ‌روزآمد، بويژه‌ اطلاعات‌ تخصصي‌ در آمده‌ است‌. روزبه‌روز بر تعداد افرادي‌ كه‌ قبل‌ از مراجعه‌ به ‌ساير منابع‌ (كتابها و مجله‌هاي‌ چاپي‌)، به‌ اينترنت‌ مراجعه‌ مي‌كنند، افزوده‌ مي‌شود. اعضاي ‌هيأت‌ علمي‌ مي‌توانند براي‌ بسياري‌ از نيازهاي‌ اطلاعاتي‌ خود، از جمله‌ تدوين‌ سرفصل‌ ومحتواي‌ درسهاي‌ خود، شناسايي‌ منابع‌ و مآخذ، برنامه‌ها و فعاليتهاي‌ كلاسي‌، تكاليف‌ و پروژه‌هاي‌ پايان‌ ترم‌ و حتي‌ انواع‌ آزمونها و تست‌ها به‌ سايتهاي‌ وب‌ مراجعه‌ كنند. براي‌ مواردديگري‌ چون‌ آگاهي‌ از كنفرانسها، كارگاههاي‌ آموزشي‌، بورسها و امكانات‌ تحصيلي‌، فرصتهاي ‌مطالعاتي‌، عضويت‌ در انجمنهاي‌ علمي‌ و حرفه‌اي‌ و مانند آن‌، منابع‌ جديد و سودمندي‌ رامي‌توان‌ در وب‌ بازيابي‌ كرد.

كسب‌ مهارتهاي‌ جستجوي‌ تخصصي‌ پيش‌شرط‌ استفاده‌ از وب‌ و يافتن‌ سايتهاي‌ سودمند و مرتبط‌ مي‌باشد. براي‌ اين‌ منظور، لازم‌ است‌ همراه‌ با واژه‌ مربوط‌ به‌ موضوع‌ تخصصي‌ خود(مثلاً "حشره‌شناسي‌"، "مديريت‌ صنايع‌ غذايي‌"، "بيماريهاي‌ انگلي‌ دامهاي‌ كوچك‌"، "نقد ادبي‌ درادبيات‌ معاصر"، "روانشناسي‌ كودكان‌ استثنايي‌" و...) واژه‌هاي‌ ديگري‌ كه‌ بيانگر "نوع‌ منبع‌ اطلاعاتي‌"و يا "نوع‌ فعاليت‌"،براي‌ عنوان‌ مثال‌ كنفرانس‌، كارگاه‌ آموزشي‌، عضويت‌ در مجامع‌ و مانند آنها باشد در موتور جستجو وارد كرده‌ و جستجو را انجام‌ داد. براي‌ مثال‌، اين‌ واژه‌ها، همراه‌ با موضوع ‌موردنظر، مي‌توانند مورد استفاده‌ قرار گيرند.

 

online Books

electronic books

e-Books

براي‌ يافتن‌ كتابهاي‌ الكترونيكي‌

online Journals

electronic journals

e-Journals

براي‌ مجله‌هاي‌ الكترونيكي‌

Conferences

Seminars

Symposiums

براي‌ همايشها

Research Papers

Research articles

Research Reports

براي‌ مقاله‌ها و گزارشهاي‌ پژوهشي‌

Research projects

Research Topics

براي‌ موضوعهاي‌ پژوهشي‌ (اولويتهاي‌ پژوهشي‌)

Theses

Dissertations

براي‌ پايان‌نامه‌ها

Courses

Syllabus

Curriculum

براي‌ برنامه‌ها و سرفصلهاي‌ درسي‌

Bibliographies

Indexes

Sources

براي‌ كتابشناسيها و منابع‌ و مآخذ

Slides

Photo

Images

براي‌ اسلايدها، عكسها، تصاوير و برنامه‌هاي

‌ نمايشي‌

Tests

Quizz

Exams

براي‌ آزمونها و تستها

Literature Review

Annual review

State of the Art

براي‌ مرور نوشتارها و يافته‌هاي‌ علمي‌

Softwares

Computer Programs

براي‌ نرم‌افزارها و برنامه‌هاي‌ رايانه‌اي‌

 

جستجو در وب: چگونه مي توانيد جستجوي موفق تري داشته باشيد

گستردگي انواع منابع اطلاعاتي در اينترنت، ضرورت انتخاب راهبردها و روشهاي نويني را براي جستجو و بازيابي اطلاعات در اين محيط موجب شده است. در اين مقاله سعي شده است به پاره اي از مسائل براي انجام يك جستجوي دقيق تر و موفق تر اشاره شود:

قبل از جستجو بايد به دقت بينديشيد كه چه اطلاعاتي را مي خواهيد بازيابي كنيد. به موضوع اصلي و موضوعهاي وابسته (نزديك به آن) و واژه هاي مترادف دقت كنيد.

ابزار (موتور) جستجوي مناسب را انتخاب كنيد. ابزارهاي جستجودر اينترنت به سه دسته تقسيم مي شوند.

الف – موتورهاي جستجوي موضوعي (سلسله مراتبي يا راهنما) (Directories) كه سياهه اي از صفحه هاي اينترنت را بر اساس موضوع دسته بندي مي كنند نظير:

 Yahoo, Looksmart, Magellan, Internet Guide

ب – موتورهاي جستجوي كليدواژه اي كه با استفاده از كليدواژه هاي مورد نظر مي توان در آنها به جستجو پرداخت، مانند:

Excite, Hotbot, Lycos, Google, Altavista, Webcrawler, Infoseek

ج – ابر موتورهاي جستجو (Meta Search Engine)  .اين موتورهاي جستجو تقاضاي جستجوي شما را به طور خودكار به چندين موتور جستجو ارسال كرده و نتايج گرفته شده از آنها را براي شما نمايش مي دهند. مانند: Ask Jeeves, Mamma, Meta Crawler, Savvy Search, Dogpile

بديهي است نتايج جستجو در اين ابرموتورها بسيار بيشتر از ساير موتورها است.

در مورد چگونگي وارد كردن عبارت جستجو نيز بايد به چند نكته توجه كنيد:

الف – بهتر است هميشه از جستجوي پيشرفته (Advanced Search) در موتورهاي جستجو استفاده كنيد تا امكان استفاده از عملگرهاي منطقي نظير (And, Or, Not) و ساير امكانات نظير مشخص كردن زمان، مترادفها، تصاوير و... را داشته باشيد. از اين امكانات به منظور محدود كردن و يا دقيق كردن جستجو و به دست آوردن نتايج بهتر استفاده كنيد.

ب – از به كار بردن كلمات عام و حروف تعريف و اضافه خودداري كنيد  مثل: (to, at, the, of)

ج – براي جستجوهاي دقيق عبارتي از نشانه گيومه و پرانتز استفاده كنيد مثل:

Introduction to modern English Literature

د- سعي كنيد قبل از استفاده از هر موتور جستجو، راهنماي آن را مورد مطالعه قرار دهيد زيرا معمولا هر موتور جستجو روش خاصي را براي انجام جستجوهاي دقيقتر پيشنهاد مي كند.هميشه به اعتبار و كيفيت اطلاعات بازيابي شده  توجه كنيد. يكي از نكاتي كه هميشه بايد مد نظر قرار دهيد اين است كه اين اطلاعات را چه كسي تهيه كرده است؟ يكي از روشهاي اطلاع يافتن از اين مسئله دقت كردن به نشاني  (URL) سايت  مي باشد. معمولا علامتهاي بكار رفته در انتهاي نشاني بيانگر نوع سازمان ارائه دهنده آن اطلاعات مي باشد. معمولا، سايتهاي داراي پسوند edu, ac, gov از اعتبار بيشتري برخوردارند. در زير، انواع پسوندها معرفي مي شود:

 

دولتي

gov (government)

سازماني

org (organization)

آموزشي

edu   (university)

دانشگاهي

ac(academic)

شركتها

com (company)

شبكه ها

net (net work)

نظامي

mil (military)

 

 

        نشانه كشورها (Country Code)  نيز نشان مي دهد كه سايت از چه كشوري انتشار يافته، به طور مثال UK در انتهاي آدرس نشان دهنده يك سايت انگليسي مي باشد.

به تاريخ روزآمد شدن سايت نيز توجه كنيد. اگر سايتي تاريخ روزآمد شدن ندارد يا تاريخ روزآمد شدن آن مربوط به گذشته است به احتمال از ارزش كمتري برخوردار است.

توجه كردن به پيغامهاي خطايي كه در هنگام جستجو به آن برخورد مي كنيد نيز مي تواند در انجام جستجوي موفق مؤثر باشد. در اين جا به مفهوم برخي از معمولترين اين پيغامها اشاره مي شود.

الف – 404: Not found or the page can not display يعني مرورگر مورد استفاده شما نتوانسته مدرك مورد درخواست شما را پيدا كند. علت آن مي تواند اشتباه در وارد كردن نشاني سايت باشد و يا اين كه نشاني سايت مورد نظر تغيير كرده است.

ب -   403: Forbidden  / Access dinied يعني سايت مورد نظر نياز به اجازه ورود (به طور مثال كلمه عبور) دارد.

ج -  503: Service unavailable يعني سايت مورد نظر به دليل مراجعه هاي زياد مشغول است، مي توانيد چند لحظه ديگر جستجوي خود را تكرار كنيد.

د – HTTP server at compressed: 8080 Replies

http//1.0500 Error from proxy  اين پيغام را به طور معمول موقع استفاده از پروكسي مشاهده مي كنيد. علت آن نيز مي تواند شلوغي خط يا تشخيص ندادن درخواست شما توسط پروكسي مورد نظر باشد (در xxx  نام سرور خدمات دهنده را مشاهده مي شيد).

ه – Files contains no data مرورگر سايت مورد نظر را پيدا كرده ولي مدرك مورد درخواست شما را نيافته است. اين خطا را مي توانيد با اضافه كردن :80 بدون فاصله قبل از اولين نشانه مميز (/) در نشاني سايت برطرف كنيد.

و -  Service Temporarily overloaded اين پيغام نيز در مواقعي كه ترافيك استفاده از يك سايت زياد است مشاهده مي شود.

ز – 407: Unauthorized وقتي كه كلمه عبور را به اشتباه وارد كنيد، اين پيام را مشاهده خواهيد كرد.

ح - Gateway timeout مشكل از سرور خدمات دهنده مي باشد.

 

 

منبع : http://www.um.ac.ir