هر روز بر تعداد و تنوع منابع مرجع دسترس‌پذير از طريق اينترنت افزوده مي‌شود. به طوريكه امروزه بسياري از واژه‌نامه‌ها، دائره‌المعارفها، سرگذشتنامه‌ها، سالنامه‌ها و ساير منابع‌مراجع عمومي و تخصصي را مي‌توان در اينترنت جستجو كرد.
اين منابع مرجع به دو گونة اساسي قابل تقسيم است. يكي، آنهايي كه نسخة الكترونيكي‌منابع چاپي بوده و به صورت موازي با نوع چاپي خود منتشر مي‌شوند. مانند دائره‌المعارف معروف بريتانيكا (Encyclopedia of Britannica) البته بديهي است كه نسخة الكترونيكي‌اين منابع، به كمك قابليتها و امكانات خاص محيط رايانه‌اي، تفاوتهاي زيادي با نوع چاپي وجود دارد. از جمله افزوده شدن امكانات متنوع جستجو مانند جستجوهاي تركيبي يا كليد واژه‌اي و همچنين امكانات چند رسانه‌اي (اضافه شدن تصاوير بيشتر، فيلم و صدا به متن Multimedia است كه فقط در نوع الكترونيك مي‌تواند وجود داشته باشد. نوع دوم، منابعي است كه صرفاً الكترونيكي بوده و نسخة چاپي مشابه ندارد. مطالب‌موجود در اين منابع‌ِ تمام الكترونيكي بيشتر با ساير سايتهاي اينترنتي پيوند (link) برقرار مي‌كنند. در واقع، به نوعي يك منبع مرجع براي دسترسي به ساير سايتهاي اينترنتي نيز محسوب مي‌شود. گاهي دسترسي به متن كامل اين منابع براي همة كاربران اينترنت به صورت رايگان بلامانع بوده و حتي گاهي دسترسي كامل فقط مخصوص افرادي است، كه با پرداختن مبلغي معين، مثل حق اشتراك، به موسسه توليدكننده، اسم كاربر (user name) و گذر واژه (password) دريافت كرده‌اند.
در اينجا از بين تمام انواع منابع مرجع اينترنتي، گزيده‌اي از دائره‌المعارفهاي دسترس‌پذير در اينترنت معرفي مي‌شود.
1) دائره‌المعارف بريتانيكا Britannica Encyclopedia
نسخة پيوسته (on-line) دائره‌المعارف بزرگ بريتانيكا، اكنون در اينترنت به صورت‌رايگان در دسترس همة كاربران اين شبكه قرار دارد. نخستين نسخة چاپي اين منبع مرجع در سال1768 ميلادي در اسكاتلند منتشر شد و در سالهاي بعد تا امروز مرتباً ويرايشهاي جديد آن توليد گرديده است.
آخرين ويرايش دائره‌المعارف بريتانيكا 32 جلد بوده و حاوي 44 ميليون واژه‌است، كه در اوايل سال 2000 منتشر شده است. نسخة اينترنتي بريتانيكا علاوه بر اينكه روزآمدترين ويرايش اين منبع عظيم مي‌باشد، واژه‌نامة مريام وبستر Merriam-Webster'sDictionary را نيز در بر دارد. همچنين براي پوشش اخبار و اطلاعات مربوط به وقايع در رخدادهاي جاري جهان، برگزيده‌اي از مطالب 70 مجلة معروف دنيا نيز به آن اضافه شده است. در درون متن نسخة اينترنتي بريتانيكا، بيش از يكصد ميليون پيوند (link) به ساير صفحات وب (Web Pages) وجود دارد. اين منبع مرجع را در نشاني اينترنتي (URL) زير مي‌توان مشاهده و جستجو كرد
2) ويرايش ششم دائره‌المعارف كلمبيا
ششمين ويرايش دائره‌المعارف يك جلدي كلمبيا كه مربوط به سال 2000 است، اكنون در اينترنت با نشاني زير دسترس‌پذير است:
در اين منبع مي‌توان به دو صورت موضوعي و كليد واژه‌اي جستجو كرد. هر مدخل شامل‌مقاله‌هاي كوتاهي است كه بعضي از واژه‌هاي هر كدام با ساير قسمتها پيوند (link) دارد.
3) دائره‌المعارف اينكارتاEncarta Encyclopedia
نسخة پيوسته (on-line) دائره‌المعارف اينكارتا، اكنون از طريق سايت شركت‌مايكروسافت به نشاني اينترنتي زير دسترس‌پذير است:
http://encarta.msn.com/defaut.asp
در اين منبع مرجع علاوه بر 16 هزار مقاله پيرامون تمام حوزه‌هاي موضوعي، يك واژه‌نامة‌نوين و اطلس جهاني نيز وجود دارد.
4) Atlapedia
اين دائره‌المعارف كه بيشتر به يك منبع اطلاعات جغرافيايي جامع شبيه است، آمار، ارقام‌و اطلاعات متنوعي را پيرامون كشورهاي جهان ارائه مي‌دهد. جستجو در اين پايگاه هم به‌صورت الفبائي نام كشورها ممكن است و هم بر اساس جستجو بر روي نقشه جهان. علاوه بر آمارو اطلاعات دربارة هر كشور، نقشه‌هاي تمام رنگي طبيعي و سياسي هر كدام را نيز در بردارد. براي دسترسي به اين منبع نشاني اينترنتي زير را فراخواني كنيد:
....... http://www.atlapedia.com
Encyclopedia of Psychology دائره‌المعارف روانشناسي(5
اين منبع گرچه يك دائره‌المعارف به شمار مي‌آيد اما بيشتر با ساير سايتهاي اينترنتي پيوندبرقرار مي‌كند. در واقع از نوع منابع مراجع كاملاً الكترونيكي محسوب مي‌شود. نشاني اينترنتي اين‌سايت عبارت است از
....... http://www.psychology.org
6) دائره‌المعارف پزشكيComplete Home Medical Guide
منبع نسبتاً كاملي از اطلاعات مرجع پزشكي است كه به زباني ساده و عامه‌پسند توسط‌دانشكده پزشكي و جراحي دانشگاه كلمبيا تهيه شده است. آدرس اينترنتي آن عبارت است از:
http://www.cpmcnet.columbia.edu/texts/guide
7) دائره‌المعارف شرق‌ِشناسيEncyclopedia of the Orient
اين دائره‌المعارف منبع نسبتاً جامعي براي دستيابي به اطلاعات جغرافيائي، آمارهاي‌جمعيتي و فرهنگي و ساير موضوعهاي مربوط به كشورهاي خاورميانه محسوب مي‌شود. نشاني‌آن در اينترنت عبارت است از:
http://i-cias.com/e.o/index.html
منبع : http://www.um.ac.ir