واژه نامه‌هاي اينترنتي
واژه‌نامه‌ها يكي از رايج‌ترين و پراستفاده‌ترين منابع مرجعي هستند كه علاوه بر شكل چاپي،در سالهاي اخير به شكل الكترونيكي (ديسكهاي فشرده) روانه بازار شده‌اند. بعلاوه، امكان دسترسي‌به اين منابع از طريق اينترنت نيز ميسر شده است. بسياري از واژه‌نامه‌ها مستقيماً در اينترنت قابل‌دسترسي و جستجو مي‌باشندو حتي امكان جستجوي همزمان در چندين واژه‌نامه فراهم آمده است.براي دسترسي به واژه‌نامه‌هاي الكترونيكي مي‌توان به سايت كتابخانه‌هاي بزرگ مراجعه كرد. براي‌مثال، يكي از سايتهايي كه مي‌توان گفت نقش راهنما را در دستيابي به انواع منابع مرجع ايفا مي‌كند،سايت دانشگاه واترلو كانادا مي‌باشد. در اين سايت علاوه بر ديگر انواع منابع مرجع، انواع واژه‌نامه‌هانيز معرفي شده است. اين سايت با همكاري دو كتابخانه دانشگاهي ديگر كانادايي طراحي گرديده‌است. راه دسترسي به اين سايت از طريق آدرس اينترنتي ذيل مي‌باشد:
www.tug-libraries.on.ca/referencetools/dictionaries
با ورود به سايت مذكور، فهرست مندرجاتي را كه شامل 1. واژه‌نامه‌ها و اصطلاحنامه‌هاي‌انگليسي
(English Dictionaries and thesauri) 2. واژه‌نامه‌هاي تخصصي SpecializedDictionaries) 3. واژه‌نامه‌هاي دو زبانه (Translation Dictionaries) است، مشاهده‌مي‌كنيد. هر يك از اين بخشها، چندين واژه‌نامه را معرفي كرده‌اند كه در مقابل نام هر كدام، توصيف‌كوتاهي ارائه شده است. در ابتداي هر عنوان، تصاويري آمده است كه مشخص مي‌سازد چه كساني‌مي‌توانند از آن استفاده نمايند. به عنوان مثال، تصوير (كُره) نشانه آن است كه محدوديتي دراستفاده از آن وجود ندارد و همه مردم دنيا مي‌توانند از آن بهره ببرند. اما نشانه دانشگاه واترلو كه‌با علامت اختصاري (UW) نمايش داده شده است مشخص مي‌سازد كه تنها اعضاء دانشگاه واترلو مجازبه استفاده از آن هستند.
your dictionary يكي ديگر از برجسته‌ترين سايتهايي است كه انواع واژه‌نامه‌ها رامعرفي مي‌كند. اين سايت كه از طريق نشاني www.yourdictionary.com قابل دسترس است،واژه‌نامه‌ها، اصطلاحنامه‌ها و مواردي از اين قبيل را كه واژه‌ها و جملات را دربردارند، نمايه كرده‌است. به جرأت مي‌توان گفت، Yourdictionary.com اولين مؤسسه در دنياست كه انواع‌واژه‌نامه‌ها به زبانهاي مختلف را گردآوري و نمايه‌سازي كرده است. در اين سايت حدود 221 زبان‌مختلف دنيا آورده شده است كه با انتخاب هر واژه‌نامه، صفحه جستجو ظاهر مي‌شود كه مي‌توان واژه‌يا اصطلاح مورد نظر را در آن وارد نمود و مورد جستجو قرار داد. علاوه بر آن در ابتداي اين سايت،صفحه جستجويي تحت عنوان Quick look up (English) ارائه شده است، كه در واقع يك‌واژه‌نامه قابل جستجو است كه بر اساس ويرايش دهم واژه‌نامه وبستر (Webster) تهيه شده است.
سايت طراحي شده توسط دانشگاه رياضيات Paderborn، يكي از سايتهاي راهنما است كه‌ليستي از واژه‌نامه‌ها تحت عنوان زبانهاي مختلف و نيز انواع مختلف آنها را ارائه مي‌دهد.
اين سايت از طريق نشاني زير قابل بازيابي است:
www.math-padernborn.de/dictionaries
حال به عنوان نمونه چند واژه‌نامه براي استفاده عمومي معرفي مي‌گردد.
onelook dictionaries نام واژه‌نامه‌اي است در محيط اينترنتي كه متشكل‌از2432364 كلمه (واژه) در 625 واژه‌نامه است. به عبارت ديگر، اين سايت موتور جستجوئي است‌كه واژه مورد نظر را در واژه‌نامه‌هاي مختلف مورد جستجو قرار مي‌دهد. در صفحه جستجو امكان‌انتخاب تمام واژه‌نامه‌ها و يا واژه‌نامه‌هاي يك زبان خاص نيز وجود دارد.
اين واژه‌نامه از طريق نشاني www.onelook.com قابل دسترسي است، همچنين امكان‌مشاهده ليست واژه‌نامه‌ها وجود دارد.
واژه‌نامة معروف مريام وبستر (Meriam-webster-dictionary) كه اولين نسخه چاپي‌آن در سال 1898 منتشر شد، هم اكنون بصورت online در دسترس علاقمندان اين واژه‌نامه قراردارد. اين واژه‌نامه از طريق آدرس www.m-w.com قابل دسترسي است. در صفحه جستجو امكان‌استفاده از دو نوع منبع وجود دارد: 1. واژه‌نامة وبستر 2. اصطلاحنامه Thesaurus)) با واردنمودن واژه مورد نظر در صفحه جستجو و فشردن دكمة جستجو، كلمه بازيابي شده با اطلاعاتي نظيرمعني يا معاني مختلف، تلفظ، نقش دستوري و نيز تاريخ رواج اين كلمه مشاهده مي‌شود.
علاوه بر آدرس مذكور، اين واژه‌نامه در بسياري از سايتها بعنوان يكي از امكانات جنبي آن‌سايت، قابل دسترسي و استفاده است.
واژه‌نامة علوم و تكنولوژي، واژه‌نامه‌اي است كه توسط دو ناشر Academic press وHarcourt طراحي شده و علاوه بر شكل چاپي و ديسك فشرده، بصورت Online قابل استفاده‌مي‌باشد.
اين واژه‌نامه كه به زبان انگليسي است، 130 هزار واژه در 130 حوزه از علوم را در بردارد.علاوه بر امكان جستجو در كلية حوزه‌هاي علوم مي‌توان جستجو را به يك حوزة خاص از علوم محدودنمود. در صفحه جستجو، حوزه‌هاي مختلف علوم در هفت قسمت دسته‌بندي شده‌اند كه با انتخاب‌هر يك از آنها واژة موردنظر در آن حوزة خاص مورد جستجو قرار مي‌گيرد و جستجو محدودتر وخاص‌تر مي‌گردد.
نشاني اين واژه‌نامه عبارتست از: http://www.harcourt.com/dictionary
آشنايي با برخي واژه‌هاي اينترنت
دانستن معنا و مفهوم برخي از اصطلاحهاي اينترنتي براي همه كاربران اينترنت لازم وضروري است.
اينترنت: در ساده‌ترين و در عين حال جامع‌ترين تعريف براي اينترنت مي‌توان گفت كه‌اينترنت شبكه‌اي از شبكه هاست. اينترنت متشكل از شبكه‌هاي بزرگ وكوچكي است كه از طريق‌خطوط مخابراتي و بر اساس پروتكلهاي مربوطه به هم متصل شده و قابل دسترس مي‌باشد. اين‌مجموعه بستر مناسبي را براي تبادل و دسترسي سريع به انواع منابع اطلاعاتي و برقراري ارتباط‌بين كاربران شبكه در تمام نقاط دنيا فراهم آورده است.
شبكه جهان گستر وب (World Wide Web):
وب محيطي كاملاً به هم پيوسته ويكپارچه است كه امكان انتقال همزمان متن، تصوير و صدا در آن وجود دارد. مهمترين ويژگي وب‌آنست كه ميان سايتهاي مختلف موجود در آن پيوند يا پل (Link) برقرار شده است. يعني‌مي‌توان، براي مثال، از سايت كتابخانه مركزي مستقيماً به سايتهاي ديگري مثل كتابخانه‌ها،دانشگاهها، انجمنها، ناشران و غيره رفت. اين امكان از طريق تكنيك فرامتن (Hyper text) فراهم شده است.
سايت (Site):
سايت يا وب سايت (Website) يعني مجموعه اطلاعات يك سازمان يا مركز كه در رايانه آنها گذارده شده و براي همه قابل دسترسي است (مثل سايت دانشگاه فردوسي يا كتابخانه مركزي). هر سايت خود از چندين صفحه اينترنتي شامل (Web Page) تشكيل شده است‌كه ممكن است كاملاً مختصر و تنها حاوي متن باشد و يا اينكه بسيار مفصل بوده و شامل تصوير وصدا نيز باشد. هر سايت اينترنتي مي‌تواند به سازمان دولتي يا خصوصي، يك شركت يا،دانشگاه، فروشگاه، كتابخانه و يا حتي يك شخص تعلق داشته باشد.
صفحه خانگي (Home Page):
به اولين صفحه هر سايت كه با فراخواني نشاني آن‌بازيابي مي‌شود صفحه خانگي آن سايت اينترنتي مي‌گويند.
مكان‌ياب جهاني (URL):
هر سايت اينترنتي نشاني خاص خود را دارد كه با همان‌نشاني دسترس‌پذير است. URL كه مخفف كلمات Uniform Resource Locator است ازساختار مشخصي پيروي مي‌كند. اين نشاني با http شروع مي‌شود كه كوته‌نوشت كلماتHypertext Transfer Protocol مي‌باشد. معمولاً بخش بعدي اين نشاني‌ها www است كه اختصار World Wide Web است. سومين قسمت هر نشاني نام رايانة ميزبان (Server) است كه اطلاعات سايت مورد نظر درون آن قرار دارد. انتهاي هر نشاني پسوندي قرار مي‌گيرد كه نوع وماهيت آن سايت را نشان مي‌دهد. معمول‌ترين پسوندها به شرح جدول زير است:
|
پسوند |
نام كامل |
نوع سايت |
|
com |
commercial |
تجاري |
|
org |
Organization |
سازماني |
|
edu |
educational |
آموزشي |
|
gov |
governmental |
دولتي |
|
mil |
Military |
نظامي |
|
ac |
Academic |
دانشگاهي |
|
net |
network |
شبكه‌هاي رايانه‌اي |
مثال: سايت دانشگاه فردوسي http://um.ac.ir
سايت دانشگاه اميركبير http://www.aku.ac.ir
سايت كتابخانه ملي بريتانيا http://www.bl.uk
مرورگرهاي اينترنتي (Web Browsers):
ورود به شبكه جهان گستر وب و سير وحركت در آن (Navigation)، مستلزم استفاده از نرم‌افزارهايي است كه به مرورگرهاي اينترنتي‌شهرت دارند. معروفترين اين مرورگرها عبارتند از:
Netscape, Microsoft Internet Explorer وNeo Planet
موتورهاي جستجو (Search Engines):
سايتهايي كه داراي نرم‌افزار ويژه‌اي براي‌نمايه‌سازي و سازماندهي منابع اينترنتي هستند موتورهاي جستجو نام دارند. براي كساني كه‌نشاني سايت مشخصي را در اختيار ندارند، يافتن اطلاعات به كمك موتورهاي جستجو صورت‌مي‌پذيرد. تعداد موتورهاي جستجو در اينترنت زياد بوده و هر روز بر تنوع آنها افزوده مي‌شود.برخي از معروفترين موتورهاي جستجو عبارتند از:Infoseek, Google,Yahoo وAltavista.
منبع : http://www.um.ac.ir